Những chiếc tàu Mỹ ghé cảng Đà Nẵng: Hà Nội muốn cho Bắc Kinh hiểu điều gì?

  “Bây giờ trong vùng biển Hoa Nam - biển Đông đang mở ra giai đoạn hoạt tính của cuộc đấu tranh giành lĩnh vực ảnh hưởng bên ngoài. Trung Quốc có những hướng ưu tiên của họ, mà Hoa Kỳ cũng có những mục tiêu trọng điểm riêng." TSKH lịch sử Kolotov phân tích.

Trong vòng 5 ngày các tàu chiến của Mỹ và Việt Nam sẽ tiến hành tập luyện chung. Ngày 23 tháng Tư, soái hạm chỉ huy thuộc Hạm đội 7 của Hải quân Mỹ USS Blue Ridge (LLC-19), tàu khu trục tên lửa USS Chafee (DDG-90) và tàu cứu hộ USNS Safeguard (T-ARS-50) đã tiến vào cảng Đà Nẵng. Như tuyên bố của Lầu Năm Góc, cuộc thao diễn sẽ không mang tính chất quân sự, các hạm tàu sẽ thi hành hoạt động chung về điều hướng và xử lý thiệt hại.

Tàu Hải quân Hoa Kỳ cập cảng Tiên Sa Đà Nẵng

Bắc Kinh chính thức nêu tham vọng chủ quyền chiếm tới 80% vùng biển Hoa Nam-biển Đông và gây áp lực cứng rắn với Hà Nội trong cuộc tranh chấp lãnh thổ, kích động tâm trạng phản đối Trung Quốc tại Việt Nam. Dễ thấy đó là một trong những lý do chính khiến Hà Nội mở rộng hợp tác trong lĩnh vực an ninh với Washington. Những chiếc tàu Mỹ ghé cảng Đà Nẵng đánh dấu chuyến thăm thứ ba của chiến hạm Hải quân Hoa Kỳ đến Việt Nam trong thời gian qua. Hà Nội muốn cho Bắc Kinh hiểu rằng, lối hành xử độc đóan và gây sức ép trong cuộc tranh cãi lãnh thổ không chỉ thiếu xây dựng mà còn phản tác dụng. Nếu CHND Trung Hoa càng khăng khăng công bố về tham vọng của mình, thì sẽ càng nhận lấy phản hồi chống đối nổi bật. Và song hành sẽ là ngày càng gia tăng ảnh hưởng của Hoa Kỳ ở “mảng sườn” phía nam Trung Quốc, - nhà khoa học-sử gia Saint-Peterburg Vladimir Kolotov nhận định.

TSKH lịch sử Kolotov phân tích:  “Bây giờ trong vùng biển Hoa Nam-biển Đông đang mở ra giai đoạn hoạt tính của cuộc đấu tranh giành lĩnh vực ảnh hưởng bên ngoài. Trung Quốc có những hướng ưu tiên của họ,mà Hoa Kỳ cũng có những mục tiêu trọng điểm riêng. Và mặc dù bây giờ đang diễn ra công việc soạn thảo bộ luật Qui tắc ứng xử trên biển Hoa Nam-biển Đông, nhưng xem điển hình những sự kiện ở Yugoslavia, Iraq, Libya, Syria và tình hình xung quanh Iran, chúng ta thấy rằng trên thế giới này chẳng có đạo luật quốc tế nào có thể đóng vai trò đảm bảo an ninh chắc chắn được. Có thể cứ soạn ra đủ thứ qui tắc, nhưng rồi tất cả đều quá hiểu sẽ không ai tuân thủ, còn mọi vấn đề rốt cục vẫn giải quyết bằng vũ lực cứng rắn và thô bạo. Bởi bên nào nhận được quyền kiểm soát hiện thực ở vùng biển Hoa Nam-biển Đông, và tương ứng là sự kiểm sóat với khu vực Đông Nam Á, thì bên đó sẽ nắm lấy quyền quản lý nguồn tài nguyên khổng lồ, sử dụng làm cơ sở để gia tăng hơn nữa tiềm lực và ảnh hưởng của họ với địa bàn trọng yếu này”.

Theo tư liệu của Lầu Năm Góc, các nhà lý luận quân sự của CHND Trung Hoa đã hoạch định khái niệm chuỗi đảo thứ nhất và chuỗi đảo thứ hai, trong hình dung các chuỗi nối nhau tạo thành một kiểu “tuyến” khu vực an ninh bao quanh chu vi đường biên giới hàng hải của Trung Quốc theo các hướng đông và đông-nam. Chuỗi đảo đầu tiên bao hàm sự chú ý đặc biệt đến vùng biển Hoa Nam-biển Đông, trong đó có quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa, và tiếp theo vươn lên phía bắc đến tận Nhật Bản. Chuỗi đảo thứ hai bao gồm Philippines và tiến xa về hướng đông tới đảo Guam ở Thái Bình Dương, nơi bố trí căn cứ quân sự của Hoa Kỳ.

Lo ngại về sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc, Washington đang thi hành chính sách kiềm chế Bắc Kinh và cố gắng mở rộng hiện diện quân sự của Hoa Kỳ trong khu vực châu Á -Thái Bình Dương. Ở đây là chuyện nói về việc điều động bổ sung đội quân lính thủy đánh bộ Mỹ đến Australia, về 4 tàu chiến thả neo cắm chốt tại Singapore, về cuộc trở lại của người Mỹ tại căn cứ quân sự Philippines ở Subic Bay. Thời gian gần đây xuất hiện thông tin về kế hoạch triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ tại Nhật Bản, Hàn Quốc và Australia. Như vậy, có thể thấy nhịp độ thường xuyên trong các chuyến thăm của hạm tàu Mỹ đến Việt Nam – cũng là hiện tượng thuộc qui trình hành động này.

Nhiệt kế chính trị cho thấy chỉ hướng tăng độ nóng trong vùng biển Hoa Nam-biển Đông. Liệu tất cả  các bên hữu quan ở đây có đủ sáng suốt để không cho những xung khắc tranh chấp leo thang thành cuộc đụng độ bạo lực thực sự?