VỀ MỘT VỤ CHÁY

Tôi từng kinh doanh vũ trường, karaoke, nhà hàng từ những năm đầu 90. Thường đêm cuối tuần, khách hàng QB có thể lên tới cả gần ngàn người.

Cháy quán karaoke hôm qua ở 68 Trần Thái Tôn

Nhà hàng Phúc Quần Các ở ngay tầng trệt, việc đi lại khá thuận lợi, sảnh rộng, sân thoáng, an toàn.
Vũ trường và karaoke trên tầng 2, có cầu thang rộng để khách đi lại. Tôi vẫn cho thiết kế, xây dựng 2 cầu thang thoát hiểm bên hông, sử dụng khi có sự cố.
Gần chục năm kinh doanh, nhờ Trời, 2 cầu thang phụ này chỉ dùng trong việc đi lại của nhân viên, chưa 1 lần sử dụng cho việc thoát hiểm.

Vũ trường, karaoke, do yêu cầu về trang âm, cần phải kín, sử dụng nhiều vật liệu cách âm, dễ cháy: salon gỗ, đệm mút, bọc vải, trải thảm... Nhiều thiết bị âm thanh, ánh sáng công suất lớn treo trên tường, trên trần. Dây điện, dây dẫn đi ngầm, nổi, trong tường, dưới sàn, dưới thảm, trên trần, có thể nói là khắp nơi.

Chưa nói gì đến phá hoại, chỉ sơ ý nhỏ như 1 mẩu thuốc lá, 1 sự cố chập điện, đều có thể trở thành thảm hoạ lớn cho tài sản và sinh mạng hàng trăm, hàng ngàn người.

Những năm 90, qui định về phòng chống cháy, nổ chưa đầy đủ, cụ thể; trang thiết bị báo cháy, sơ cứu chưa hiện đại như hiện nay.
Đương nhiên, qui trình thẩm định, xét duyệt, cấp phép của cơ quan chuyên môn về cháy, nổ cũng đơn giản, sơ sài hơn.

Kệ qui định. Tôi cho đào một bể nước chừng hơn 2 chục khối ngay tại sân trước, bố trí 5 họng nước cứu hoả lớn, dùng trong trường hợp có cháy, nổ.

Thực ra, để được các cơ quan cấp phép chấp thuận, có nhiều cách. Có thể chạy, nộp tiền bảo kê, chí ít cũng nhận được sự dễ dãi khi kiểm tra một cách qua loa, chiếu lệ. Tôi chọn cách làm ăn nghiêm túc, lâu dài, không chọn phương án chạy.
Lý do:
- qui mô đầu tư, với những trang thiết bị chuyên dụng đắt tiền, là tài sản lớn, không cho phép dễ dãi, làm ẩu;
- vũ trường, karaoke là loại kinh doanh có điều kiện, là nơi tập trung đông, ồn ào, tính mạng con người, không phải chuyện đùa.

Tôi qui định bắt buộc với cơ sở kinh doanh của mình:
- giám đốc, các phó giám đốc thay nhau trực hàng đêm. Các trưởng bộ phận kinh doanh, kĩ thuật, bảo vệ phải thường xuyên kiểm tra các nguy cơ dẫn đến cháy, nổ và xây dựng phương án xử lý sự cố.
- tất cả nhân viên phục vụ được hướng dẫn kĩ năng đối phó với sự cố cháy, nổ và có trách nhiệm hướng dẫn khách.
- hàng ngày, kiểm tra bình cứu hoả cá nhân, bể chứa nước và các họng cứu hoả.

Điều này không chỉ là nhận thức, trình độ, mà còn là trách nhiệm, là đạo đức của người kinh doanh.

Kinh doanh vũ trường, karaoke, phải tự ý thức được tính chất đặc thù và những rủi ro tiềm ẩn. Khi chưa đủ điều kiện kinh doanh lại trông vào sự dễ dãi được hiểu thực chất là bảo kê của chính quyền, việc sẽ xảy ra cháy nổ là đương nhiên.
Chỉ là lúc nào, ngày nào, giờ nào.

Cuối năm 1998, tôi đang ở Los Angeles, ăn sáng, đọc báo người Việt đưa tin vũ trường QB cháy. Vội gọi điện cho giám đốc QB hỏi, thì ra vụ cháy ở vũ trường Mái Lá Quang Trung khá đông khách và nổi tiếng ở Hà Nội. 

Có thể do DT, giám đốc, đồng chủ Mái Lá vốn là giám đốc cũ của QB nên Báo người Việt hải ngoại đưa tin thất thiệt thế. Vụ cháy này để lại hậu quả khá nặng nề, tranh chấp dai dẳng...

•

Kể lại chuyện này, để liên hệ đến về vụ cháy quán karaoke hôm qua ở 68 Trần Thái Tôn. Cơ quan CSĐT đã quyết định khởi tố vụ án. Qua báo chí và truyền hình đưa tin, dễ dàng nhận thấy: biển quảng cáo bằng vật liệu dễ cháy, che kín toàn bộ mặt tiền, cản trở lực lượng cứu hoả; không có lối thoát hiểm thuận lợi, đủ cần khi xảy ra sự cố; không có họng cứu hoả, hoặc gỉ sét, không có nước; bình cứu hoả nặng về trang trí; nhân viên không được trang bị kĩ năng đối phó với cháy nổ; biển báo, chỉ dẫn khách không đầy đủ; thậm chí, giấy phép kinh doanh còn chưa được cấp mà vẫn cho khách vào hát...
Chủ cơ sở kinh doanh phải chịu trách nhiệm, đương nhiên. Còn ai nữa phải chịu trách nhiệm?

Cháy rồi, người chết rồi. Nạn nhân là cán bộ nguồn cấp phòng, hay nhân viên phục vụ làm công ăn lương, không phải là đề tài để tôi quan tâm bởi họ đều là con người. Hơn chục mạng người đã chết sau 1 vụ cháy, nổ giữa thủ đô là một kết cục vô cùng bi thảm không thể chấp nhận được. 

Các cơ quan có liên quan và chính quyền sở tại có trách nhiệm không?

Tôi không chấp nhận những kẻ lồng ghép thái độ bất mãn chính quyền để cười đùa, nhạo báng những nạn nhân và coi đó là sự vô cảm độc ác đầy thú tính.
R.I.P tất cả các nạn nhân xấu số và xin chia buồn với gia đình họ.

•

Thật đáng buồn, vấn đề cháy, nổ đã chỉ bùng lên ầm ĩ, sôi nổi biết bao lần sau mỗi vụ hoả hoạn, như một mặc định, rồi lại chìm dần, chìm dần cho đến khi xảy ra một vụ cháy, nổ mới (!)

Lại rà soát, lại chấn chỉnh, lại rút kinh nghiệm - cứ thế. Và đến một ngày, lại cháy, nổ. 

Đã từng cháy lớn ở Zone 9, cháy karaoke Nguyễn Khang, cháy nhà xưởng, cháy chung cư, cháy cửa hàng bán xe, cháy cơ sở kinh doanh, cháy rừng, cháy mọi thứ có thể cháy...

Câu hỏi đặt ra là:
- Có hay không một chính quyền phường, quận, với những công chức, viên chức tử tế, trách nhiệm không bảo kê cho các cơ sở kinh doanh karaoke, quán bar, nhà hàng, chung cư cao tầng, khu dân cư...chưa đủ điều kiện về phòng chống cháy nổ, an toàn vệ sinh thực phẩm?

- Có thật là các cơ sở kinh doanh đỏ đen, cờ bạc; mại dâm trá hình, tiêu thụ đồ trộm cắp, hàng giả, trốn lậu thuế; đòi nợ thuê, tín dụng đen...đều tổ chức chặt chẽ, tinh vi đến nỗi chính quyền dù quyết tâm, mưu trí, toàn tâm toàn ý vẫn bị qua mặt?

Xin thưa, chắc chắn là không phải! Dân biết hết.
Những tệ nạn xã hội, tiêu cực dẫn đến những bất ổn này, trước hết là trách nhiệm của chính quyền.

Sau thảm hoạ, học viện CTQG ra văn bản cấm học viên đi hát karaoke, cấm uống rượu bia trong giờ làm việc; chủ tịch quận ra quyết định tạm dừng kinh doanh gần trăm cơ sở karaoke trên địa bàn quận Cầu Giấy...

Còn các quận huyện khác thì sao? Không lẽ, chỉ vì tên quận có chữ Giấy mới hay xảy ra cháy, nổ?
Tất cả động thái này, chỉ là đang xử lí phần ngọn.

Luật phòng cháy, chữa cháy thông qua năm 2001, bổ xung, sửa đổi hoàn chỉnh cuối 2013, hiệu lực năm 2014. Sở cảnh sát PCCC Hà Nội cũng được thành lập năm 2011 từ phòng cảnh sát PCCC thuộc sở công an Hà Nội. Cuốn sách về PCCC xuất bản 2015, giá 350k được bán rộng rãi, dễ mua.

Vậy, tại sao các vụ cháy nổ càng ngày càng nhiều, thiệt hại về người và của càng ngày càng lớn? Trong chúng ta, có bao nhiêu người không biết phải gọi số 114, mỗi khi có sự cố cháy nổ?

Nhà trường, các đơn vị, cơ sở kinh doanh có dạy học sinh, nhân viên kĩ năng đối phó với cháy, nổ không?
Tại sao 1 vụ cháy tại một dãy nhà chỉ cao 30,40 m, trên mặt tiền 1 phố lớn, đường to, vỉa hè rộng rãi, vào ban ngày ngay giữa thủ đô Hà Nội mà sau 4,5 tiếng mới khống chế hoàn toàn được đám cháy? 

Đây là tiếng chuông báo động đỏ, cấp bách, luôn không bao giờ cũ về phòng, chống cháy, nổ không chỉ cho Hà Nội mà còn đối với tất cả các thành phố trên cả nước.

Lũ lụt, lũ quét, ngập úng liên tục đang tàn phá không ngừng các tỉnh miền Trung một phần do thái độ ứng xử của con người với thiên nhiên, không thể đổ thừa tất cả do Trời. 

Còn hoả hoạn, cháy nổ, chắc chắn do con người.

P/S. Một đốm lửa nhỏ, nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời sẽ trở thành một đám cháy lớn. Một đám cháy lớn, không kiểm soát được sẽ thiêu huỷ tất cả. 

Không thể đồng tình với bất cứ sự hả hê, bỡn cợt nào trước cái chết của con người, cho dù họ là ai.
(tốt nhất là không đi hát karaoke, nếu không thể từ chối được, trước khi vô phòng, nên kiểm tra lối thoát hiểm, bình cứu hoả trước khi chọn bạn, chọn bài!)

theo FB Bui Huy Hoi Bui 

HN 03.11.'16.