CHUYỆN MÊ TÍN CỦA CÁC PHI HÀNH GIA LIÊN XÔ

Lễ hiến dâng tên lửa của một linh mục Chính thống giáo 

Trông thật kỳ lạ, nhưng du hành vũ trụ - lĩnh vực mà các công nghệ mới nhất và tinh vi nhất ngự trị - cũng là một lĩnh vực gắn liền với vô số truyền thống nghiêm ngặt và thậm chí là mê tín. Mọi người đi vào vũ trụ đều phải thực hiện rất nhiều nghi lễ phức tạp, nếu không chuyến bay sẽ biến thành thảm họa. Bùa hộ mệnh, các bài hát và sự tôn thờ linh hồn của Gagarin - tất cả những điều này đều nằm trong một loạt các hành động không thể thiếu mà một nhà du hành vũ trụ trong tương lai phải thực hiện.

Tuy nhiên, nếu bạn nghĩ về nó, tất cả điều này không quá bất ngờ: các quy luật tâm lý học gần như bất biến như các nguyên tắc vật lý. Vì vậy, người ta biết rằng mê tín đặc biệt lớn trong những lĩnh vực hoạt động mà một người phải trải qua mức độ căng thẳng đặc biệt cao - ví dụ như nói trước đám đông hoặc làm việc có nguy cơ đến tính mạng. Theo dữ liệu chính thức, trong số 483 người đã ở trong vũ trụ, 18 người đã chết. Như vậy, tỷ lệ tử vong là 3,74% - điều này khiến phi hành gia trở thành một trong những nghề nguy hiểm nhất trên thế giới. Ví dụ, tỷ lệ tử vong của quân đội Mỹ trong cuộc chiến ở Iraq (2003-2006) là 0,39%, và ở Việt Nam (1966-1972) - 2,18%.

 Trước sự nguy hiểm này, không có gì ngạc nhiên khi các phi hành gia cảm thấy bình tĩnh hơn và tâm lý thoải mái, tích cực “tự vệ” khỏi nguy hiểm sinh tử với sự trợ giúp của tất cả các loại nghi lễ, bùa chú và bùa hộ mệnh. Đây là một nhu cầu tự nhiên của tâm hồn chúng ta - trong trường hợp nguy cấp, hãy tìm đến một thế lực "có khả năng" làm chệch hướng những cú đánh của số phận.

 Phi hành gia là một cộng đồng có tính kỷ luật và chuyên môn cao. Sau khi vượt qua một vòng tuyển chọn nghiêm ngặt, với ít nhất năm năm đào tạo căng thẳng phía sau, họ có thể lái tàu vũ trụ, khắc phục sự cố một trạm quỹ đạo và sử dụng nhà vệ sinh không gian. Nhưng không ai trong số họ muốn dựa vào sự may rủi.

 Cho đến gần đây, tàu Soyuz của Nga là tàu vũ trụ duy nhất có khả năng đưa các phi hành gia lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Nhưng trước khi lên tàu, họ phải vượt qua bãi mìn mê tín dị đoan, các thủ tục và nghi lễ truyền thống.

 Một lý do khác cho sự lan truyền tích cực của các nghi lễ và mê tín dị đoan là cái được gọi là "tinh thần doanh nghiệp". Các phi hành gia, tất nhiên, thuộc về một nhóm chuyên nghiệp khép kín ưu tú và do đó, về mặt tâm lý học cần những dấu hiệu và biểu tượng có thể tách họ khỏi những "người phàm" khác. Chức năng này được đảm nhận một phần bởi sự thực hiện chung của các nghi lễ dường như vô nghĩa. Các thành viên của họ tăng cường sự gắn kết nội bộ của đội, nhấn mạnh tính độc đáo của họ.

 Những điều mê tín dị đoan thú vị nhất (và nhiều nhất) tồn tại trong du hành vũ trụ của Liên Xô - Nga. Một số trong số chúng có từ thời chúng ta, một số có nguồn gốc từ thời Liên Xô và các chuyến bay không gian có người lái đầu tiên, và một số thậm chí còn dựa trên niềm tin Chính thống giáo rất lâu đời.

 Một số truyền thống và mê tín dị đoan bắt nguồn từ Sergei Korolev, một số đã lùi vào quá khứ, trong khi những truyền thống khác vẫn tồn tại cho đến ngày nay. Vì vậy, nhà thiết kế trưởng đầu tiên coi Thứ Hai là ngày xui xẻo và không bao giờ lên lịch ra mắt vào ngày đó trong tuần. Trong một thời gian, người ta không cho phép những người có râu ria mép vào không gian : vào năm 1976, trong chuyến bay, sức khỏe của nhà du hành vũ trụ có râu ria Vitaly Zholobov suy giảm đến mức phải chấm dứt sứ mệnh trước thời hạn. Ngày nay truyền thống này đã là dĩ vãng.

 Một số mê tín dị đoan trong du hành vũ trụ của Nga được vay mượn từ Hải quân. Về mặt lịch sử, các phi hành gia vũ trụ, theo quy định, được tuyển chọn từ các phi công hải quân - và một số truyền thống chỉ có thể được gọi là "hải quân". Vì vậy, trong một thời gian dài, người ta tin rằng có một người phụ nữ trên tàu là một điềm xấu không chỉ đối với tàu biển mà còn đối với tàu vũ trụ.

Thật buồn cười, nhưng sau ngày 19 tháng 4 năm 2008, khi chiếc tàu Soyuz TMA-11 hạ cánh “khó” dọc theo quỹ đạo đạn đạo và cách đích tới 400 km, nó có một phi hành đoàn gồm 2 phụ nữ và 1 đàn ông. Nói về điều này, người đứng đầu Roscosmos ông Anatoly Perminov nói cụ thể: "Tất nhiên, trong tương lai, chúng tôi sẽ làm việc để đảm bảo rằng số lượng phụ nữ trên tàu không vượt quá số lượng nam giới."

 Không phải tất cả những truyền thống này đều có ý nghĩa. Nhưng khi bạn chuẩn bị ngồi trên đỉnh của một tòa tháp khổng lồ với 274 tấn nhiên liệu đẩy tên lửa, bạn sẽ không muốn bị số phận cám dỗ nếu một con mèo đen vượt qua đường của bạn.

 Dưới đây là danh sách các nghi thức mà chúng tôi đã biên soạn (tất nhiên, còn lâu mới đầy đủ) sẽ phải tuân theo trước khi lên tên lửa của Nga.

1. Lễ chào mừng

Âm thanh của một ban nhạc kèn đồng từ hệ thống âm thanh thời Liên Xô. Sau đó, hàng loạt phụ nữ mặc áo khoác, đội mũ và đeo găng tay bắt đầu vẫy những quả pom-pom lấp lánh bằng vàng chào đón phi hành đoàn.

Đây là lễ tân truyền thống dành cho các phi hành gia và nhà du hành vũ trụ đến Baikonur. Nguồn gốc của phong tục này vẫn chưa rõ ràng, nhưng không có chuyến bay nào hoàn thành nếu không có màn trình diễn pom-pom vàng.

 2. Ghế xoay

Tác động tức thì và rất suy nhược của việc chia tay với hành tinh là "căn bệnh không gian" mà ngay cả những phi hành gia được đào tạo bài bản nhất cũng phàn nàn. Ngày nay, khi một chuyến bay đến ISS chỉ mất sáu giờ, trong đó người ta phải chỉnh lại hành trình hàng chục lần, một phi hành đoàn bị nôn mửa là điều cuối cùng họ phải trải qua.

Một giải pháp mà các nhà sinh lý học vũ trụ Nga đang đề xuất là thử cố tình làm mất phương hướng của các phi hành gia trước khi phóng. Một vài giờ trước chuyến bay, tất cả các thành viên phi hành đoàn buộc phải quay trên ghế xoay và lộn ngược trên những chiếc giường đặc biệt để chuẩn bị cho việc phi trọng lượng.

Không có sự đồng thuận trong cộng đồng không gian về mức độ hiệu quả của tất cả những điều này. Tuy nhiên, nếu bạn có sẵn túi vệ sinh thì đây là điều nên thử ở nhà.

3. Trồng cây con

Hẻm Cosmonauts ở Baikonur là một trong những đài tưởng niệm sâu sắc và cảm động nhất dành cho các chuyến bay vào vũ trụ. Cây cối đã được trồng ở đây trong 50 năm qua, và đây không chỉ là một sự tri ân đối với những người đã ở trong không gian, mà còn là một tượng đài sống cho những người đã không trở về (còn có một cây được trồng bởi Yuri Gagarin ).

Trước chuyến bay, mỗi thành viên phi hành đoàn đều trồng cây giống riêng - một nhiệm vụ không gây khó khăn vào mùa xuân ở Kazakhstan đầy hương thơm , nhưng lại trở nên rất khó khăn trong mùa đông khắc nghiệt, khi mặt đất cứng như đá.

Ngày nay, nghi thức trước khi đưa vào quỹ đạo bắt đầu ở Thành phố Ngôi sao gần Moscow, nơi các phi hành gia đã trải qua quá trình đào tạo kéo dài. Phi hành đoàn tương lai đến thăm đài tưởng niệm dành riêng để tưởng nhớ Yuri Gagarin, cũng như các phi hành gia vũ trụ đầu tiên đã chết trong các nhiệm vụ không gian - Vladimir Komarov (chuyến bay của tàu vũ trụ Soyuz-1 của anh ấy nói chung là đầy thất bại), cũng như Georgy Dobrovolsky, Viktor Patsaev và Vladislav Volkov (khi trở về từ tàu vũ trụ Soyuz-11, cả ba người đều chết do bị hạ áp). Ở đây các phi hành gia luôn để lại hoa - luôn luôn là hoa cẩm chướng đỏ. 

Sau đó, họ đến phòng nghiên cứu của Yuri Gagarin, nơi được bảo quản cẩn thận dưới hình thức mà nhà du hành vũ trụ đầu tiên đã để lại, và viết lời của họ vào sổ du khách. Theo tin đồn, họ cũng cầu xin linh hồn của Gagarin, xin phép anh ta cho bay. Linh hồn này sẽ đồng hành cùng họ trong tương lai - chúng ta sẽ gặp lại anh ta.

4. DVD phim văn học của những năm 1970

Mọi người làm gì vào ngày trước khi khởi hành? Xem một bộ phim. Nhưng không phải bất kỳ bộ phim nào. Chúng ta đang nói về bộ phim "Mặt trời trắng trên sa mạc". Khách sạn phải chiếu phim "Mặt trời trắng trên sa mạc". Đây có lẽ là một bộ phim kinh điển đối với nước Nga, mọi phi hành gia đã bay từ Baikonur phải xem phim "Mặt trời trắng trên sa mạc", và các nhà du hành vũ trụ phải có mặt tại buổi chiếu. Từ đầu những năm 1970 đều quen thuộc với nghi thức xem phim này trước khi phóng.

Sự khởi đầu của các buổi chiếu bắt buộc của "Mặt trời trắng trên sa mạc" gắn liền với thảm kịch ngày 30 tháng 6 năm 1971, khi phi hành đoàn của Dobrovolsky, Volkov và Patsaev thiệt mạng. Chuyến bay tiếp theo - hơn hai năm sau - diễn ra suôn sẻ, và hóa ra phi hành đoàn đã xem bộ phim này trước khi xuất phát. 

5. Ký vào đúng nơi

Ở Nga, nó là phong tục, phải ký cho tất cả mọi thứ. Tại sao vũ trụ phải là một ngoại lệ?

Các phi hành gia không bao giờ ký tặng trước chuyến bay đầu tiên của họ nhưng sau đêm trước chuyến bay, ở khách sạn, họ phải ký vào cửa phòng của mình. Một số thường tránh ký tên bằng mực đen. 

Đã thành truyền thống rằng các thành viên phi hành đoàn để lại chữ ký trên tường trong bảo tàng ở Baikonur và trên cửa của căn phòng ngủ trong khách sạn ở Baikonur, nơi diễn ra đêm cuối cùng trước khi xuất phát của họ (chúng không bao giờ được rửa sạch, hoặc viết đè lên).

Giống như những cây trong hẻm Cosmonaut, những chữ ký này là minh chứng cho sự trường tồn của các chương trình vũ trụ của Liên Xô và Nga sau này. Vâng, khi trở về Trái đất, phi hành đoàn lại thực hiện rất nhiều nghi lễ: họ ký tên lên lớp vỏ phủ muội than của khoang lái rơi xuống và bên trong cabin của chiếc trực thăng đã đón họ. Một chai vodka được pha chế đặc biệt cũng được uống ở thảo nguyên Kazakhstan, sau chuyến bay thành công,.trên đó tất cả các thành viên phi hành đoàn đã ký tên trước khi bắt đầu.

 Trên cùng một con hẻm ở Baikonur, họ đã trồng cây của chính họ, thứ sẽ dệt nên tiếng nói của họ để giúp đỡ các đội tiếp theo. Và mọi thứ lại kết thúc ở Star City, để tri ân Yuri Gagarin, người đã hỗ trợ đáng kể cho các du khách.

6. Tiền xu và một số kiêng ky.

Được coi là điềm xấu nếu các thành viên phi hành đoàn nhìn thấy tên lửa được đưa lên bệ phóng như thế nào, nên cố gắng giữ họ tránh xa nơi này.

Tốt hơn hết là các phi hành gia không nên nhìn vào tên lửa khi nó đang được vận chuyển đến bãi phóng. Phần còn lại - bạn có thể

Giống như phi hành đoàn, các kỹ sư, nhân viên bảo trì và người thân của các phi hành gia cũng có truyền thống riêng của họ.

Càng gần ngày ra mắt, các nghi lễ càng cầu kỳ, mức độ mê tín dị đoan càng tăng.

Việc đưa tên lửa Soyuz lên bệ phóng diễn ra 48 giờ trước thời điểm này. Soyuz được vận chuyển từ nhà chứa máy bay dọc theo đường ray. Điều này rất chậm: đầu máy diesel phải mất vài giờ để đưa tên lửa đến bãi phóng. Khi tàu cách bệ phóng vài cm, các kỹ thuật viên theo dõi đường đi của quả tên lửa khổng lồ trên chuyến tàu đặc biệt đã đặt tiền xu lên đường ray cho tàu nghiến qua - cũng để lấy may. Nhưng bản thân phị hành đoàn của con tàu bị nghiêm cấm quan sát quá trình này - giống như chú rể không được nhìn thấy cô dâu trong trang phục lễ hội trước đám cưới - nếu không họ sẽ thất bại. Còn các nhà du hành vũ trụ tương lai bắt buộc phải cắt tóc vào ngày này. Điều này, đến lượt nó, giống như một nghi lễ ở tu viện: qua đó các nhà du hành vũ trụ từ bỏ mọi thứ ở trần gian. Kể từ lúc này, cuộc sống của họ chỉ là trong không gian.

7. Lựa chọn linh vật.

Nhìn vào bên trong của buồng kín trong video của bất kỳ vụ phóng tên lửa nào của Nga, và bạn sẽ nhận thấy một món đồ chơi nhồi bông dễ thương treo trên bảng điều khiển. Trong lần phóng tàu Expedition thứ 40 lên ISS gần đây, đó là một con hươu cao cổ của con gái của phi hành gia NASA Reid Wiseman.

Các phi hành gia chọn linh vật của họ, thường được gọi là "Boris", việc lựa chọn linh vật là đặc quyền của đội trưởng. Boris được gắn trong khoang chỉ huy để có thể nhìn thấy nó bằng các camera theo dõi phi hành đoàn trong quá trình phóng và quỹ đạo. Boris là sự lai tạo giữa mê tín và thực dụng. Nó không chỉ đóng vai trò như một lá bùa hộ mệnh cho phi hành đoàn mà còn là một "đèn hiệu" đơn giản cho các dịch vụ mặt đất, cho biết liệu con tàu đã đạt đến độ cao mà lực hấp dẫn của trái đất không còn tác dụng hay không: ở đây món đồ chơi ngừng treo và bắt đầu "bay lên ".

 Điều này phần nào gợi nhớ đến việc sử dụng chim hoàng yến trong hầm mỏ để theo dõi chất lượng không khí, mặc dù trong trường hợp không gian của chúng ta, bất kỳ món đồ chơi nào cũng phù hợp. 

8.CD với những bản tình ca Nga

Theo những gì chúng ta biết, trong toàn bộ lịch sử vũ trụ của Liên Xô và Nga, chỉ có bốn phi hành gia thiệt mạng trong một nhiệm vụ: phi công Soyuz-1 Vladimir Komarov vào năm 1967 và ba thành viên phi hành đoàn Soyuz-11 vào năm 1971. Không quốc gia nào khác có thể tự hào về những kỷ lục an toàn đáng chú ý như vậy, và người Nga rất mong muốn duy trì chúng.

Logic đằng sau sự xuất hiện của mê tín dị đoan rất đơn giản: nếu điều gì đó liên quan đến chuyến bay đã được thực hiện theo một cách nhất định và chuyến bay thành công, thì cần phải lặp lại điều này vào lần sau. Tại sao phải chấp nhận rủi ro bằng cách thay đổi điều gì đó? Một trong những truyền thống này được thành lập bởi nhà du hành vũ trụ đầu tiên Yuri Gagarin.

Vào tháng 4 năm 1961, Gagarin ngồi, thắt dây an toàn, trong một khoang ngủ tại bãi phóng. Cửa sập đã được hạ xuống, mọi công tác kiểm tra đã hoàn tất và con tàu đã sẵn sàng bay lên. Vì không có gì để nhìn thấy trên bảng điều khiển nằm cách mặt mình vài cm, Gagarin đã yêu cầu trung tâm điều hành bay bật một số bản nhạc qua hệ thống liên lạc nội bộ. Sự lựa chọn rơi vào một bộ sưu tập các bài hát tình ca của Nga. 

Chính xác là điều tương tự đang xảy ra ngày nay, mặc dù sự lựa chọn âm nhạc hiện nay đã rộng hơn nhiều và mong muốn của toàn bộ ê-kíp quốc tế đều được tính đến. Đối với mỗi bản tình ca của Nga, phải có ít nhất một phần trình diễn của bản nhạc Rocket Man hay nói cách khác là nhạc techno của Đức. 

9. Làm rỗng bàng quang

Rõ ràng, điều kỳ lạ nhất, trong mắt người phương Tây, truyền thống về chương trình vũ trụ Xô-Nga cũng quay trở lại với Gagarin. Họ nói rằng trên đường đến bãi phóng, anh ta đã yêu cầu tài xế xe buýt dừng lại. Gagarin ra khỏi xe và đi tiểu vào bánh sau bên phải. Họ nói rằng truyền thống này có từ thời Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại, khi các phi công quân sự đã làm điều đó.

 Vào năm 1961, điều này có ý nghĩa: phi hành gia đầu tiên trên thế giới không muốn những giọt nước tiểu trôi bên trong viên nang (khoang lái) của mình trong điều kiện không trọng lực. Ngày nay, với việc các phi hành gia mặc tã và đóng gói trong bộ quần áo vũ trụ ba lớp được kiểm tra rò rỉ trước khi lên xe buýt, điều đó chẳng có ý nghĩa gì.

Tuy nhiên mọi người được đưa lên xe buýt, trong đó có trang trí móng ngựa để cầu may, và trên đường đến bãi phóng một lần nữa lắng nghe "linh hồn của Gagarin", liệu ông có cho phép họ đi vào vũ trụ hay không. Và như vậy, trên đường đến nơi - họ xuống xe, cả đoàn thực hiện lại hành động nổi tiếng do chính Gagarin thực hiện trước chuyến bay: đái vào bánh sau bên phải.

Rõ ràng là phụ nữ, nếu có trong xe, được miễn nghĩa vụ thực hiện nghi lễ này, mặc dù người ta nói rằng một số người mê tín nhất trong số họ đã chuẩn bị trước một lọ nước tiểu và rắc lên bánh xe. Một số phụ nữ, như nữ du khách đầu tiên trên quỹ đạo, Anouseh Ansari, đã làm điều đó một cách "ước lệ". Và nhà du hành vũ trụ người Malaysia đầu tiên, Sheikh Muszaphar Shukor, kể lại rằng anh ấy mất 5 phút để tháo dây đai - và cũng tương đương thời gian để buộc dây, nhưng đồng thời anh ấy cũng "rất thích" màn trình diễn truyền thống này.

10. Nhà điều hành "May mắn".

Cơ trưởng Smirnitsky, người điều hành "may mắn", người luôn nhấn nút "xuất phát" khi ra lệnh là một điều mê tín khác của Korolev - nhà thiết kế nổi tiếng. Không một vụ phóng tên lửa nào hoàn thành nếu không có Smirnitsky. Ngay cả khi bị chàm, anh vẫn bấm nút, vì Korolev tin rằng người đàn ông này luôn "mát tay".

11. Đá giao hữu.

Sự kết hợp thú vị này cũng đúng theo nghĩa đen, vì trước khi phóng, phi hành gia thực sự nhận được một cú đá vào mông gọi là giao hữu thiện từ cấp trên như một kiểu chúc phúc, điều này chắc chắn đã truyền cảm hứng rất nhiều cho các phi hành gia.

12. Sân bay vũ trụ Baikonur đóng cửa vào ngày 24 tháng 10 hàng năm.

Ngày này được coi là không may mắn đối với hoạt động của sân bay vũ trụ. Do đó, vào ngày này, công việc tại các sân bay vũ trụ dừng lại, và các vụ phóng không được lên lịch.

Không bao giờ, việc khai trương dự kiến vào ngày 24 tháng 10. Ngày này đã được coi là không may mắn kể từ những năm đầu tiên của ngành du lịch vũ trụ Liên Xô. 

Năm 1960, tại Baikonur, tên lửa R-16 thử nghiệm đã phát nổ ngay trên bệ phóng , giết chết 72 người (theo các nguồn tin khác - 125), trong đó có Tư lệnh Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nguyên soái Mitrofan Nedelin. Ba năm sau, vào đúng ngày hôm đó, năm 1963, cũng vào ngày 24 tháng 10, tại một trong những hầm chứa tên lửa R-9 của quân đội, một vụ hỏa hoạn đã cướp đi sinh mạng của 8 người.

Kể từ đó, ngày này là "ngày chết" đối với các nhà du hành vũ trụ Liên Xô - Nga, không có vụ phóng nào được thực hiện.

Kể từ bấy giờ, Sergei Pavlovich Korolev, Giám đốc thiết kế nổi tiếng, phản đối việc phóng tên lửa không chỉ vào ngày 24 tháng 10 mà còn vào bất kỳ ngày thứ Hai nào, do đó, trong nhiều năm sau đó, tên lửa không được phóng vào thứ Hai. Sau đó, theo truyền thuyết, khi truyền thống bị bỏ rơi, cho đến năm 1965, khoảng 11 vụ tai nạn đã xảy ra và kể từ đó truyền thống được kế thừa bởi Sergei Pavlovich được tôn vinh một cách thiêng liêng tại sân bay vũ trụ.

…

Hết

Nguyen Hong Long (biên dịch, tổng hợp)

https://youtu.be/Jw3B_EauCHU