Cambodia bất ngờ đưa chủ đề Biển Ðông vào nghị trình thượng đỉnh

PHNOM PENH (NV) -Khối ASEAN nên có một lập trường chung về dự thảo quy ước hành xử ở Biển Ðông trước khi thương thảo với Trung Quốc, theo lời tổng thống Philippines, ông Benigno Aquino, cho hay hôm Thứ Ba, theo một bản tin của hãng thông tấn AFP.

                   Thủ Tướng Hun Sen (giữa) của Cambodia chuẩn bị khai mạc cuộc họp thượng đỉnh ASEAN tại thủ đô Phnom Penh.(Hình: Hoang Dinh Nam/AFP)

Ðồng thời, Cambodia, nước chủ tịch luân phiên của khối ASEAN, bất ngờ đưa chủ đề Biển Ðông vào chương trình nghị sự trong ngày cuối của cuộc họp thượng định 10 quốc gia thành viên ASEAN tại thủ đô Phnom Penh, mặc dù có sự phản đối của Trung Quốc trước đó.

Ông Aquino nói với các nhà lãnh đạo khác trong khối ASEAN rằng các vấn đề căn bản của đề nghị này phải được coi là việc nội bộ của các thành viên ASEAN, theo Bộ Ngoại Giao Philippines.

“Ðiều quan trọng là chúng ta phải duy trì vai trò chính yếu của ASEAN,” ông Aquino tuyên bố tại cuộc họp thường niên của khối ASEAN. “Sau khi dự thảo về Quy Ước Hành Xử (COC) được ASEAN thông qua, các quốc gia thành viên ASEAN mới gặp Trung Quốc.”

   Ngoại trưởng Philippines, ông Albert del Rosario, cho hay trong cuộc họp trước đó đã có sự “bất đồng ý kiến lớn lao” khi Tổng Thư Ký ASEAN Surin Pitsuwan loan báo rằng Trung Quốc có thể được mời tham dự việc soạn thảo quy ước này.

“Chúng tôi cho biết là sẵn sàng mời Trung Quốc tham dự, nhưng điều này chỉ nên xảy ra sau khi ASEAN chấp thuận bản quy ước.    Tôi nghĩ chúng ta phải làm chủ vận mạng của mình trong vấn đề COC,” theo lời ông del Rosario cho báo chí hay, và nói thêm rằng Việt Nam cũng bày tỏ thái độ tương tự.

  Ông del Rosario cho hay rất khó để ASEAN, vốn hành xử theo phương cách đồng thuận, có được cả 10 thành viên đồng ý mời Trung Quốc tham dự việc soạn thảo quy ước.

   Khi được hỏi là liệu có những quốc gia nào muốn mời Trung Quốc, ông del Rosario nói: “Tôi nghĩ Cambodia là một trong các quốc gia này.”

Cambodia hiện giữ chức chủ tịch luân phiên của tổ chức ASEAN.

Trong khi đó, theo một bản tin của Ðài Tiếng Nói Hoa Kỳ (VOA), giới chức Cambodia bất ngờ đưa vấn đề Biển Ðông vào chương trình nghị sự trong ngày Thứ Tư, ngày cuối cùng của hội nghị thượng đỉnh ASEAN.

Trước đó, Cambodia tuyên bố không đưa chủ đề này vào chương trình, sau khi Chủ Tịch Hồ Cẩm Ðào của Trung Quốc thăm Phnom Penh.

Tuy nhiên, Việt Nam và Philippines đòi nêu vấn đề này trong cuộc họp các ngoại trưởng hôm Thứ Hai.

Nhiều quốc gia thành viên ASEAN hiện có tranh chấp chủ quyền biển đảo trong Biển Ðông với Trung Quốc và Ðài Loan.

Bà Soeu Rat Chavy, đại diện Bộ Ngoại Giao Cambodia, xác nhận với giới truyền thông hôm Thứ Ba là chủ đề Biển Ðông sẽ có trong chương trình nghị sự.

“Chúng tôi không bị một áp lực nào cả,” bà Chavy nói. “Trung Quốc và các quốc gia ASEAN đồng ý làm mọi cách để thực thi COC trên Biển Ðông để duy trì hòa bình, ổn định và phồn thịnh trong khu vực.”

Cũng theo AFP, vấn đề Biển Ðông sẽ là một đề tài thảo luận chính trong cuộc họp Diễn Ðàn Khu Vực ASEAN, cuộc họp về an ninh thường niên được tổ chức vào Tháng Bảy với sự tham dự của bộ trưởng 27 quốc gia, kể cả Mỹ, Trung Quốc, Ấn Ðộ, Nhật và Úc. 

(V.Giang, Ð.D.)