DONALD TRUMP: “ĐÙA THẾ ĐỦ RỒI”

Một tháng trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ

Nói theo ngôn ngữ của ông Ngọc Thứ Lang trong “Bố Già” thì vài câu trong đoạn video ghi cuộc hội thoại của Trump vào năm 2005 (mà Washington Post tiếp cận được, khiến tạo ra một xìcăngđan đặc biệt tồi tệ) có thể được dịch là: “Con nhỏ đó có chồng nhưng tao quất tuốt”! Phải nói “xìcăngđan video” đã đẩy Trump vào tình huống không thể xấu hơn và khiến ông gần như chịu tình trạng mất thế trước khi bước vào cuộc tranh luận trực tiếp truyền hình với Hillary Clinton vào ngày 9-10 (và một cuộc nữa vào ngày 19-10).

Cách đây hai tháng, New York Post Daily News số 10-8-2016 đưa tít lên bìa: “This isn’t a joke any more”. Các cuộc thăm dò mới nhất cho thấy chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ dường như đã kết thúc với chiến thắng thuộc về Hillary Clinton, đặc biệt sau chiến thắng thuyết phục của Hillary trong cuộc tranh luận truyền hình đầu tiên ngày 26-9.

Vấn đề Donald Trump bây giờ không phải là chuyện tranh ghế tổng thống giữa hai đảng phái mà là uy tín và danh dự quốc gia nước Mỹ. Nhiều cử tri Cộng hòa vốn theo Trump ngay từ đầu nay cũng phải bỏ cuộc. Không chỉ là những phát biểu mất kiểm soát, Trump còn cho thấy ông không bình thường về vấn đề quan điểm. Hôm nay ông phát biểu một điều và hôm sau ông nói mình chỉ đùa! Trên NBC News, Jane C. Timm đã liệt kê một danh sách dài những phát biểu không nhất quán của Trump. Chỉ riêng vấn đề cấm người Hồi giáo nhập cư, Trump đã nói đi nói lại đến 11 lần và mỗi lần đều khác nhau! Đầu tiên, Trump nói rằng không người Hồi giáo nào được phép vào Mỹ, nhập cư hoặc du lịch cũng cấm. Sau đó, ông nói “luật” sẽ được nới lỏng cho trường hợp thăm bạn bè hoặc người Hồi giáo phục vụ quân đội Mỹ. Sau đó, Trump nói “lệnh cấm” chỉ là một “đề xuất”. Sau đó, ông nói “luật cấm” phải là một vấn đề chính sách. Sau đó, ông nói luật cấm của ông chẳng… thay đổi gì cả!

Đầu tháng 8, Câu lạc bộ Cộng hòa Harvard (Harvard Republican Club), nơi từng ủng hộ bất kỳ ứng cử viên Cộng hòa nào trong 128 năm qua, đã công bố thư ngỏ với nội dung rằng Donald Trump đang hủy hoại thanh danh Cộng hòa và thậm chí là mối nguy cho nước Mỹ. Lá thư viết: “Donald Trump, dù bỏ ra hơn một năm trên đường đua vận động, hoặc đã khước từ, hoặc không thể giáo dục bản thân về những vấn đề quan trọng đối với hầu hết người Mỹ như chúng ta… Donald Trump là mối đe dọa cho sự tồn tại của đảng Cộng hòa… Chúng tôi kêu gọi các thủ lĩnh đảng cử tuyên bố ngưng ủng hộ Donald Trump và thúc giục các thành viên trong cử tri đoàn Cộng hòa cùng lên án và ngăn chặn việc chuẩn thuận đối với con người nguy hiểm này…”. Ngày 11-8, CBS News cho biết họ tiếp cận được lá thư với hơn 70 thành viên Cộng hòa ký chung gửi đến chủ tịch Ủy ban Cộng hòa Quốc gia Reince Priebus yêu cầu cắt tài trợ tranh cử cho Trump.

Trên CNN, cựu viên chức Cộng hòa Frank Lavin chỉ trích Trump cực kỳ gay gắt: “Tôi có vinh dự phục vụ với tư cách giám đốc chính trị Nhà trắng thời Ronald Reagan từ 1987-1989 nên tôi có thể ít nhiều có cái nhìn về nền chính trị Mỹ. Kết luận trọng tâm của tôi về cuộc tranh cử 2016 như sau: Không hẳn rõ ràng Hillary Clinton xứng đáng thắng cuộc đua tổng thống hay không nhưng phải nói rất rõ ràng một cách vang vọng rằng Donald Trump xứng đáng để thất bại. Từ ý đó, tôi sẽ làm một điều mà tôi chưa từng làm trong 40 năm đi bầu: tôi sẽ bỏ phiếu cho ứng cử viên Dân chủ… Trump hoàn toàn không đáp ứng, xét về mặt tư cách và hành vi cần có, để làm tổng thống. Trump là một kẻ cuồng tín, một kẻ bắt nạt, và thiếu sự tử tế lẫn cao thượng…”.

Nhiều nhân vật Cộng hòa khác cũng lên tiếng bỏ phiếu cho Hillary Clinton, trong đó có CEO Meg Whitman; dân biểu Richard Hanna; Larry Pressler (cựu thượng nghị sĩ South Dakota ba nhiệm kỳ); Sally Bradshaw (cố vấn chính trị cấp cao của cựu ứng cử viên Jeb Bush). Danh sách các chính khách Cộng hòa chống Trump ngày một dài thêm: dân biểu Martha Roby; các thượng nghị sĩ Mike Lee và Mark Kirk; các cựu ứng cử viên tổng thống George Pataki, Jon Huntsman và Carly Fiorina (Washington Post 8-10)… Thậm chí cựu Tổng thống George H.W. Bush cũng sẽ bỏ phiếu cho Hillary.

Chủ tịch Hạ viện Paul D. Ryan phải thốt lên hôm 8-10 rằng ông “phát bệnh bởi những gì tôi nghe (từ đoạn video hội thoại của Trump)”. Thủ lĩnh phe đa số Thượng viện Mitch McConnell (Cộng hòa) nói: “Trump cần xin lỗi trực tiếp đến phụ nữ… và phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về sự thiếu tôn trọng phụ nữ thái quá thể hiện ở những câu nói của ông ấy trong băng video”. Thủ lĩnh phe đa số Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hòa) nói: “Hoàn toàn không có chỗ cho loại ngôn ngữ hay hành vi như thế trong xã hội chúng ta”. Tổng quát, hiện có khoảng 120 đương kiêm lẫn cựu chính khách Cộng hòa phản đối Trump kịch liệt. Phát biểu trong một video ngày 7-10 như một phần trong chiến dịch truyền thông mà những nghệ sĩ chống Trump thực hiện, diễn viên gạo cội Robert DeNiro nói rằng ông muốn đấm thẳng vào mặt Trump.

Việc Trump đi đến giai đoạn này đã là một chuyện khó ngờ. Cuộc chơi của ông ít nhiều đã “thành công” ngoài mong đợi và vượt sức tưởng tượng nhiều người. Trump thật sự không “fit” với vị trí tổng thống (từ của Obama). Một người hàm hồ nhạo báng cả một phóng viên tàn tật như Trump thật sự không xứng đáng và có tư cách làm nguyên thủ. Như cựu Bộ trưởng tài chính Hank Paulson nói, thế là “đã quá đủ” cho Trump. Vì: “This isn’t a joke any more”! 
……
Ảnh: Michael Nagle/Bloomberg

Mạnh Kim