LUẬN VỀ KẺ MẠNH

@ Luận về kẻ mạnh.

(Đọc sách giùm bạn)

Xem truyện xưa thỉnh thoảng có tình tiết, tác giả xưng tụng ai đó “có sức địch muôn người”. Nghĩ, kẻ đó quả là siêu nhân, hay tác giả viết thậm xưng ?

Xem Đông Chu liệt quốc có đoạn Ngũ Tử Tư giới thiệu với công tử Quang (vua Hạp Lư, nước Ngô) về Yêu Ly, một dũng sỹ có “sức địch muôn người” thì chợt ngộ ra.

Yêu Ly vốn nhỏ con, sức khỏe chắc không có gì xuất sắc, tại sao lại được ca ngợi là “sức địch muôn người” ?

Truyện mà Ngũ Tử Tư kể về Yêu Ly như sau.

Có một dũng sỹ, tên là Tiêu Khâu Tố đến nước Ngô viếng tang bạn. Đi ngang bến sông nọ, dũng sỹ cho ngựa uống nước. Dân địa phương khuyên “ở đây có thủy thần, hay bắt gia súc”. Họ Tiêu lớn tiếng nói :“Có ta ở đây thì thủy thần nào dám đến bắt ngựa”.  Không dè thủy thần đến bắt thật. Họ Tiêu bèn nổi giận, tuốt kiếm nhảy xuống sông đánh nhau với thủy thần ba ngày ba đêm. Kết quả, họ Tiêu không lấy lại được ngựa mà còn bị đánh chột một mắt.

Tưởng như vậy vẫn là vẻ vang, đến đám tang bạn, họ Tiêu vênh váo kể thành tích đánh nhau với thủy thần.

Yêu Ly ngồi ở đó, nghe chuyện, bèn lớn tiếng mắng :“Đánh nhau với người bị thua còn không biết nhục, lại đến đây mà vênh váo !”.

Họ Tiêu im lặng.

Về nhà, Yêu Ly dặn vợ :“Hôm nay ta mắng một dũng sỹ, thế nào tối nay gã cũng đến trả thù, nàng không cần phải đóng cửa”.

Quả nhiên, tối đó họ Tiêu mò đến nhà Yêu Ly, thấy cửa mở liền lò dò bước vào. Đến giường, thấy Yêu Ly xỏa tóc nằm ngủ ngon lành, gã dũng sỹ kề đao ngay cổ người nằm rồi lớn tiếng mắng :“Nhà ngươi có ba tội đáng chết, đã biết chưa ?”.

- Chưa !

- Ngươi dám mắng ta ở giữa đám đông là một tội. Đã thế lại còn không chịu bỏ trốn là hai tội. Bây giờ còn bỏ cửa mà nằm đây chờ chết, phải chăng là tội thứ ba ?

- Ba tội đó không đáng chết, ngươi có ba điều nhục, đã biết chưa ?

- Chưa !

- Trước hết, ta mắng ngươi giữa đám đông, ngươi không dám cãi lại, đó là điều nhục thứ nhất. Ngươi đến nhà ta rón rén như một tên trộm, đó là hai điều nhục. Đợi đến khi đao kề cổ ta, ngươi mới dám lên tiếng mắng, phải chăng đó là điều nhục thứ ba ?

Khí phách ấy chính là “sức địch muôn người” mà Yêu Ly có được.  

 

***

Ngày nay, luận về sức mạnh, người ta không còn dùng khái niệm “sức địch muôn người” bởi vì làm gì có thước đo loại sức mạnh vô hình. Nhưng người ta phân ra ba loại sức mạnh chính, đó là tiền tài, thế lực và tri thức. Trong đó, tiền tài và thế lực là sức mạnh ngoại thân, dễ dàng mất đi.

Riêng tri thức là sức mạnh của mỗi người, không thể mất, trừ khi bị những căn bệnh mất trí nhớ. Loại sức mạnh này, ai cũng có thể tạo được cho mình bằng nỗ lực của bản thân, bằng học vấn, bằng quan sát và tích lũy hiểu biết, bằng sự vận dụng kiến thức có được. 

Người có học mà không biết cách vận dụng tri thức, không có phản ứng về sự vô lý, về sự thiếu nhân đạo, về sự bất công , không có năng lực phản xạ một cách tự nhiên trước những sự vô lý của xã hội mà đặc trưng là nhà cầm quyền thì cũng yếu hèn như mọi kẻ tầm thường khác.

Saigon, 04.2015 AQ