Cách đây vài hôm, nhà mình có khách đặc biệt là hai ông bà tỷ
phú người Hong Kong, người tham gia Board of trustees của đại học Chicago từ
hơn mười năm nay. Hỏi về quan niệm sống, ông ấy nói hồi bé học trường dòng người
ta dạy làm thế nào để ngày hôm nay sống tốt hơn ngày hôm qua. Sống tốt thì khó
lắm, nhưng tốt hơn hôm qua thì làm được, ông ấy nói thế.
Tự nhiên mình nghĩ thầm muốn sống tốt hơn ngày hôm qua thì phải
nhớ được ngày hôm qua như thế nào. Giữ ký ức. Sáng nay thấy cái note này nổi
trên news feed hay quá, nên share với các bạn.
Ku Su-Jeong trả lời phỏng vấn tại Gò Dài (Tây Vinh, Tây Sơn). Ảnh: V.T
Người Hàn Quốc đầu tiên tui biết tên, không phải Jang Don
Gun, Lee Young Ae, Kim Ki Duk hay ông Kim lấy cô hàng xóm cạnh nhà; mà chính là
Park Chung Hee - tổng thống thứ ba của Đại Hàn Dân Quốc, và là cha đẻ của bà
Park Geun Hye, nữ tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc vừa nhậm chức cách đây vài
ngày. Nhiều bạn trẻ bây giờ biết T-ara, Hyun A, SNSD…và khóc lên ngất xuống với
các thần tượng, có lẽ cũng nên biết thêm vài chuyện khác, cho dù đã ở thời quá
khứ.
Hồi năm 97, một lần về trường thăm thầy cô thì gặp Ku Su- Jeong, lúc đó đang làm luận văn thạc sĩ ở khoa Sử. Cô hỏi bâng quơ như kiểu
thăm dò xem tui có biết gì về lính Nam Hàn tham chiến ở Việt Nam không, vì sách
sử trong nước rất ít đề cập tới. Tui không dưng nóng máu, bảo ông Park Chung
Hee là người phải chịu trách nhiệm cho cái chết của gần 300 thường dân ở Quảng
Ngãi quê tui, từ 4,5 tuổi đã nghe ông bà truyền khẩu: “Xé xác Rồng Xanh, phanh
thây Mãnh Hổ. Máu phải trả bằng máu…”, sao mà không biết được. Thế là quen
nhau!
Ku Su- Jeong thật sự là một người đặc biệt. Đề tài luận văn của
cô là “Tại sao quân đội Nam Hàn tham chiến ở Việt Nam 1965-1973”. Cho tận khi
Ku Su Jeong qua Việt Nam, ở Hàn Quốc không hề có một tài liệu nào từng nhắc tới
những năm ngắn ngủi ở Việt Nam của quân đội nước này dưới thời Park Chung Hee.
Lịch sử Việt Nam ghi lại.
Với khoảng 300.000 lính Hàn, từ 1965 các đơn vị chiến đấu lần
lượt đổ bộ xuống quân cảng Đà Nẵng và chính thức tham chiến: gồm Sư đoàn bộ
binh Mãnh Hổ đóng ở Qui Nhơn, Sư đoàn bộ binh Bạch Mã đóng ở Phú Yên và Lữ đoàn
thuỷ quân lục chiến Rồng Xanh đóng tại Quảng Ngãi. Mỗi năm nhận khoảng 1-1,5 tỉ
USD viện trợ Mỹ và chưa kể các lợi ích kinh tế khác. Đây là một trong những
nguyên nhân mấu chốt làm nên sự phát triển của Nam Hàn trong thập niên 60-70;
do đó mấy anh Vixi nhà mình hay gọi miệt thị là “Lính đánh thuê Park Chung
Hee".
Trong từ ngày 9 đến 27.11.1966, lữ đoàn Rồng Xanh đã
giết gần 300 mạng sống, hầu hết là người già, phụ nữ và trẻ em tại
các thôn, xã thuộc huyện Sơn Tịnh – Quảng Ngãi; trong cuộc thảm sát cũng
mang một cái tên rất hay: “chiến dịch Mắt Rồng”.
Một lần sưu tìm tài liệu ở thư viện Tổng Hợp, Ku Su Jeong đã
đọc được vài dòng ngắn ngủi, thông tin và số liệu về cuộc thảm sát ở Quảng
Ngãi. Và cô quyết định tìm hiểu sự thật. Đến năm 1999, loạt phóng sự về các vụ
thảm sát của lính Nam Hàn tại Việt Nam của Ku Su Jeong được đăng trên nhật báo
The Hankyoreh 21 và đã gây ra phản ứng trái chiều từ dư luận Hàn Quốc; đa phần
là các cựu chiến binh. Nghe kể, mấy ông này khích động còn ném cả bom xăng vào
tòa soạn.
Nhưng, từ Ku Su- Jeong mà người Hàn Quốc nhìn nhận lại sai lầm
quá khứ. Nhiều tổ chức xã hội của Hàn Quốc đã xây dựng các phong trào vận động
“Thành thật xin lỗi VN”, quyên góp thuốc men, tiền bạc để xây dựng bệnh xá và
trường học ở Sơn Tịnh, xây dựng Công viên Hòa bình Hàn - Việt tại Phú Yên … Đặc
biệt là các cựu binh bắt đầu lên tiếng, như hồi ký của đại tá Kim Ki Tae -
nguyên chỉ huy của Đại đội 7 Lữ đoàn Rồng Xanh. Ông đã thú nhận và miêu tả
các cách bắn giết, tàn sát man rợ để bảo đảm không còn người dân nào ở các thôn
xã này sống sót…
Cũng ở Sơn Tịnh, hai năm sau xảy ra thảm sát làng Mỹ Lai,
nhưng ồn ào hơn nên gần như ít người nhớ vụ này.
Gần 20 năm qua lại giữa Việt Nam – Hàn Quốc, với 2 luận văn sử
học về Việt Nam; từng nhận giải thưởng sử học Phạm Thận Duật và được lấy ý tưởng
để đạo diễn Văn Lê làm phim tài liệu “Di chúc những oan hồn” (đoạt giải Bông
sen vàng) và vở kịch “Giữa hai bờ sương khói” của chị Minh Ngọc (đoạt giải kịch
bản xuất sắc nhất tại Hội diễn sân khấu kịch nói chuyên nghiệp toàn quốc 2004)…
Tiến sĩ Ku Su- Jeong trở nên quen thuộc với nhiều người Việt Nam. Các bài viết về
cô bạn sinh viên ngày đó ngập các báo; duy chỉ có vài chi tiết khá hay mà chỉ
những người từng đồng hành cùng Ku Su Jeong về Quảng Ngãi mới biết.
Một buổi sáng dân xã Tịnh Sơn thấy một phụ nữ trẻ quì gối cúi
đầu ngay trên ngõ chính dẫn vào thôn Diên Niên. Cô quì từ sáng đến trưa thì nắng
bắt đầu chang chang trên đỉnh đầu, cái nắng hè ở miền Trung ác liệt dữ lắm. Lúc
đó tui với mấy người bạn ngồi trong một hàng nước bàn nhau nên khuyên cô ấy đứng
lên, rồi không ai dám bước ra; nhưng cũng biết chắc Ku Su Jeong không chịu đứng
dậy. Người dân trong thôn đi qua đi lại nhìn ngơ ngác và bắt đầu xì xầm. Đến
chiều thì có một ông già trong thôn đi tới, ông đứng nói gì đó mà Ku Su- Jeong
cũng chẳng hiểu; rồi ông kéo cô đứng lên. Lúc đó cô đã lả người đi vì mệt và
đói. Hình ảnh một phụ nữ trí thức quì gối xin tha thứ cho những đồng bào mình,
ám ảnh tui suốt. Từ câu chuyện và cách hành xử với lịch sử của một cô gái Hàn
Quốc, lại nghĩ về những câu chuyện ở Việt Nam bị bưng bít; mà không biết tới
bao giờ mới có người dám quì xuống để lương tâm đối diện với sự thật...
Lê Nguyễn Hương Trà
Tin liên quan:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét