Bài viết nhớ Lê Chí Thanh, người Cao Bằng
Lính bẩn
Mãi về sau và đến tận
bây giờ chúng tôi vẫn thân nhau chỉ vì cái chuyện “Lính gì mà bẩn thế!“
Đầu mùa mưa 1973. Tôi nằm trên chốt Chư Prông Ràng phía tây
Pleiku. Đã là trận địa chốt thì các bạn biết rồi, một trung đội 9 thằng
rúc trong ba hầm chiến đấu. Cứ hai ngày một lần anh nuôi đưa lên 9 nắm cơm to
bằng quả cam. Liệu mà ăn mà oánh nhau. Mất chốt thì đời ra tóp, vậy thôi.
Mùa mưa Tây Nguyên thối trời thối đất. Nước rỏ từ rễ cây, vách hầm cũng đã đủ ốm rồi chứ chưa nói đến nước mưa tràn qua cửa hầm lùa vào.
Cứ mũ sắt múc từng mũ nhẫn nại đổ ra ngoài.
Ngồi không yên, nằm không yên, đứng không đứng được. Thò mặt ra quan
sát trong mưa, trời như thấp ụp xuống đến nơi. Cỏ cây như nằm rạp xuống sùng
sũng. Ngày này qua ngày khác, hết pháo kích lại bom, lại thám báo mò lên lẳng
vài quả lựu đạn rồi chạy.
Bắn nhau vài loạt, truy kích độ trăm mét rồi thụt
vào chốt ngay. Cứ thế, lính chốt luôn trong tình trạng sống dở, chết dở. Buồn
quá thì viết thư. Thư viết rồi lại đọc cho nhau nghe chứ ở mặt trận Tây Nguyên
việc chuyển thư từ là kém nhất. Gửi đi đâu được. Đọc mãi rồi hoá thuộc. Thuộc
tên họ người yêu, tên bố mẹ của nhau, thuộc cả những câu chuyện của đồng đội
về quê hương khốn khó của họ. Đến nỗi tôi cứ hình dung ra quang cảnh miền quê
của đồng đội mình. Tôi nhớ người yêu của
thằng Trăng (Thái bình) có nốt ruồi ở giữa nhân trung (Khiếp!), nào người
yêu thằng Đấu lùn, cao có mét 45 mà cấy sào ruộng một ngày ( thằng này lùn nên
người yêu cũng lùn ) ... Thằng Nhớn thì không có người yêu nên tất cả các cô người
yêu của thằng khác nó cho là xấu hết. Tôi sốt có lẽ hai, ba lần gì đó trên chốt. Sốt cách nhật, không li bì nên không cho về tuyến sau. Sốt thì mồ hôi vã ra,
rên ư ử, hết sốt lại bò ra ngoài kiếm rau, móc củ sắn thừa trên nương, bẻ được
cái hoa chuối là mừng rú. Hàng tháng chả ai được tắm, được rửa mặt. Bùn đất, mồ hôi, bụi khói lúc đánh nhau quện lại thành một thứ ghét mầu chì loang lổ
trên người. Nhất là ở mạn mang tai, thắt lưng và mông
đít. Cái hầm chứa vài thằng đủ thứ mùi chua, hoi, khắm, thối. Gọi chung là
nặng mùi, rất nặng mùi. Ấy thế mà xa nó là thấy nhớ, y như nhớ cái mụn nhọt
trên người khi đã chữa khỏi. Vài ba lần bắn nhau giữ chốt, mấy thằng mang tiếng
sinh viên cũng đã ghi dấu ấn với đơn vị, dũng cảm có hiệu xuất cao. Nhưng sốt
rét thì không chừa ai, nhất là mấy chú học trò thần sốt rét thăm hỏi chu đáo.
Từ sốt cách nhật tôi tiến đến li bì, tôi trở thành đống thịt vô bổ của trung đội. Nghe pháo bắn thây kệ. Nghe anh em nã vào tụi thám báo lên chốt cũng động cựa
rồi lại rúc đầu góc hầm lặng im.
Rồi, tôi xuống núi, tôi bò gần nửa ngày lúc
tỉnh lúc phê mơí về đến kiềng đại đội.
Rồi tôi được đại đội cho đi viện trung đoàn. Đi viện như tôi không có ai
khiêng cáng. Tự đi, cầm cái giấy bé như vỏ bao thuốc lá của đơn vị mà đi.
không đi được thì bò. Đi về tuyến sau, dễ quá, ai mà chả muốn có cái giấy ấy
mà về tuyến sau, chí ít sống thêm ngày
nào hay ngày ấy. Hai ngày vật vã tôi cũng bò đến được viện trung đoàn. Mùa
mưa, đến đấy gặp khối bạn, đa số là lính mới vào chừng một năm. Viện bao giờ
cũng gần suối, mỗi lán nằm đựơc sáu đến tám người, nửa nổi nửa chìm, có hầm bốn
góc. Thôi thì thương binh, sốt rét nằm
chung hết. Kiến bò ra bu lên vết thương thì giúp nhau giết kiến. Thằng sốt
rét giết kiến cho thằng bị thương. Giết kiến trên vết thương cũng là một việc
tiêu hoá cái thời gian buồn bã. Chán rồi thì hát. Lúc đầu một thằng i ỉ, rồi 2,3 thằng rên rỉ
theo, rồi sau là hát đồng ca cả lán. Trong thâm u mùa mưa, dàn đồng ca của
thương binh và sốt rét não nề như tiếng cồng “Tây tiến “.
Tôi vào lán ấy đã thấy Mão lùn đoàn cùng 302 rên xình xịch
một góc ( thằng này dân đoàn địa chất 12
trên Đại Từ, người Đông Hưng, Thái bình ). Tôi nằm gần nó cho vui, nó vừa rên
vừa méo mồm cười, mày đấy a? khoẻ không? Khoẻ đéo gì, đi viện còn hỏi khoẻ
không. Ừ nhỉ, nó lại meo méo cái mồm rồi lại ngay lập tức nhắm mắt ư ử rên.
Lán tôi nằm rất gần suối. Cái suối đá khúc khuỷu tạo ra hai
cái thác nước con con. Suốt ngày đêm rì rầm cái tiếng ong óc, xoè xoè. Nhưng sau một trận mưa, nó gầm
gừ, nó xoe xoé khác hẳn ngày thường. Vòm dây rừng rậm rạp chùm kín khúc suối đá
lúc nào cũng loe hoe mấy bông hoa tím ướt dườn dượt. Lính sốt rét ngồi trên bờ
đá ném từng cọng lá, nhìn dòng nước cuốn vun vút chìm nghỉm mà ngẫm ngợi , mà cứ nghĩ thân phận con người trong chiến
tranh cũng nhỏ nhoi đáng thương như thế. Đến giờ tiêm Quinin. Y tá xách cái
soong con và túi thuốc chui vào từng lán nửa chìm nửa nổi. Gọi từng người.
Chàng y tá chừng tuổi mình hỏi: ông nào là Nguyễn Trọng
Luân D8? Tiêm! Tôi ngóc cổ lên, vâng tôi đây.
- Tụt quần xuống!
Tôi làm theo, nhưng vẫn
ngoái cổ lại nhìn y tá kẹp cái mũi kim kẽ ngón tay. Bỗng tay y tá giật giọng:
- Kinh quá! Lính
tráng gì mà bẩn thế. Cả mấy thằng thương binh lẫn bệnh nhân nhỏm dậy cùng nhìn
vào đít tôi. Những tiếng cười trên những cái mồm méo xẹo. Chàng y tá nheo mắt
chun mũi nhìn vào hai quả mông nhăn nhúm, xẹp lép đen như da cổ con trâu, long
bong từng tảng ghét mầu xám chì, quà tặng của một tháng nằm chốt. Tôi kéo quần
lên đánh sụt. Cơn sốt vẫn đang hầm hập, mắt ngầu ngầu nhìn y
tá ( mắt ngầu sẵn vì sốt rét )
- Ông biết tôi bẩn
vì sao chứ? Đi thẳng từ chốt Chư Prông Ràng về đây đấy, sợ bẩn thì thôi, đéo tiêm nữa.
Cả lán 6 thằng gườm gườm nhìn tay y tá, rồi gần như đồng
thanh:
- Mày chê chúng tao
bẩn thì mày cút đi.
Khỏi phải nói khuôn mặt chàng y tá trẻ ấy như thế nào. Lặng
lẽ, hắn không cãi nhau nữa mà đi ra khỏi lán chúng tôi. Chẳng ai nói với ai lời
nào. Rừng vẫn mưa, tiếng suối vẫn ong óc, thỉnh thoảng đại bác địch hú qua đầu.
Mươi phút sau, một y tá già hơn xuống tiêm. Không nói gì,
không bình luận như không hề có câu chuyên lúc trước. Tối hôm đó, Tôi tỉnh táo
hơn, trời cũng ngớt mưa, tôi ngồi ngoài tảng đá bên bờ suối, buồn tê tái.
Có người đến gần ngồi bên tôi. Ra là y tá lúc sáng. Lặng im hồi lâu.
- Ông là Luân đại học
Cơ điện à?
Tôi: Ừ, đại học Cơ điện đây.
Rồi hắn bảo: Tôi xin lỗi, chuyện buổi sáng nay. Tôi bảo: tôi quên rồi, chỉ
mong hết sốt rồi về, mong không lên cơn ác tính thôi. Chả nghĩ gì nữa.
Hắn bảo: Tôi Đại học Sư phạm Việt Bắc đây. Nghe ông quát
tôi lúc sáng tôi đoán ông ở đại học Cơ điện. Thế cơ điện tôi láo lắm à?
Hắn gãi đầu: ừ ừ, nó ngang ngang nhưng ngẫm lại ... thấy
... cũng đúng. Cơ điện các ông không lẫn được mặc dù rừng Tây Nguyên thì rậm thật
nhưng vẫn nhìn ra các ông.
Chà, tay này khá đây. Mình hỏi, ông khoa Văn à? nó bảo
không, khoa Địa. Những ngày sau, mỗi lần xuống tiêm hắn thường nán lại lán
tôi, có hôm còn đưa thêm cho tụi tôi chục viên Polivitamin chua ngọt, của quí của
chiến trường. Vài ngày sau cắt sốt, tôi và Thanh nói chuyện được nhiều hơn.
Chàng y tá ấy là Lê Chí Thanh, người Trùng Khánh, Cao bằng. Thôi thì chàng ta hỏi đủ
thứ chuyện trên đời nhưng chăm chú nhất là về Văn thơ, thế sự. Tôi có chút gì
nghe lỏm đâu đó hoặc cả bịa ra cũng kể với Thanh. Nó còn cùng tôi ghi chép những suy nghĩ của lính sinh viên ở chiến trường nữa chứ, rồi nói về cách làm thơ viết
văn ( mà hồi đó làm quái gì có ai dậy làm thơ viết văn như trường Nguyễn Du bây
giờ ). Thanh vào lính trước bọn tôi,
trước khi đi học y tá ở Tây Nguyên nó từng là lính D9. Cái ngày bọn tôi chạm mặt
nhau là lúc Thanh mới về Viện Trung đoàn.
Rồi tôi và mấy thằng cùng lán ra viện về đơn vị chiến đấu.
Hôm rời C24 quân y Thanh gói cho tôi
thêm liều thuốc F3 ( liều phòng số 3 sốt rét ). Tôi viết những bài thơ lõm bõm
lúc ở viện tặng nó. Ai ngờ vài chục năm sau nó vẫn giữ .
Thanh về ĐH Sư phạm Việt Bắc, tôi về ĐH Cơ điện. Thỉnh thoảng
lên tán gái sư phạm, ghé qua Thanh làm bát cơm nguội hay cái bánh mì để giành của
nó. Mấy mươi năm vùn vụt trôi, tôi về xuôi nó lên ngược , chen chúc mưu sinh
trầy vẩy. Chợt nhớ đến nhau lại qua điện thoại, lúc thì ông tôi, lúc lại mày
mày tao tao tớ tớ.
Thanh về nghỉ rồi, tôi cũng thế. Khi nghỉ nó làm giám đốc
sở Văn hoá Cao Bằng, tỉnh uỷ viên hẳn hoi. Nó viết báo làm thơ, viết ca khúc. Nghe mà choáng, nhưng ngẫm lại cũng
thấy phải. Cái thằng, từ chiến trường nó đã có chí như thế kia mà. Hẹn nhau
mùa hạt Dẻ lên Cao Bằng thăm nhau để uống rượu đêm Trùng Khánh trong tiết đầu
đông mà chưa biết có đi được không. Huyết áp cứ phập phù, chợt nhớ anh Vương
Trọng đã vui nói ... ” Chức tước chẳng thấy cao / Chỉ thấy cao huyết áp ...” .
Muốn dịp này lên Cao Bằng có vài thằng lính Sinh viên đi theo cho bõ cái ngày
chê nhau bẩn.
Mới hôm nọ Thanh gọi điện bảo tôi, ngày xưa mày bẩn thế mà
còn làm đến Giám đốc, kêu ca gì nữa?
NTL
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét